Toelichting RVB theorie-examens RVM1-D(1), VM2-D, VM3-D

Dit toelichtingsdocument is opgesteld als aanvulling op de exameneisen bij de nieuwe theorie-examens voor het rijbewijs en de vakbekwaamheid D1 en D.

De nieuwe theorie-examens D1 en D worden vanaf 1 juli 2023 afgenomen. Deze examens zijn beter toegespitst op de verschillende groepen bestuurders, zoals bijvoorbeeld de beroepschauffeurs en de bestuurders die privé het rijbewijs willen gebruiken. Daarnaast zijn de examens gesplitst van de theorie-examens voor de vrachtauto. Er is geen ‘gedeeld’ examen meer, zoals voorheen RV1 Verkeer en Techniek.

Privégebruik rijbewijs

Voor bestuurders die het rijbewijs D1 of D privé willen gebruiken, is met de structuurwijziging het aantal theorie-examens teruggebracht naar één examen (in plaats van twee RV1(L) en R/V2D.

Beroepschauffeur

De beroepschauffeur heeft uiteraard voor de uitoefening van zijn beroep meer kennis nodig dan degene die het rijbewijs privé wil gebruiken. Bij de vakbekwaamheidsmodules is daarom vooral de aansluiting op de beroepspraktijk verbeterd. Dit is in alle onderdelen terug te zien, maar met name in de onderwerpen Techniek. Bij de nieuwe theorie-examens wordt ook meer aandacht besteed aan de elektrische voertuigen en de sociale vaardigheden die een chauffeur nodig heeft voor de uitoefening van zijn beroep.

Wetgeving

De verschillende examenmodules zijn ingedeeld op basis van de relevante wetgeving. Dat wil zeggen dat in Module 1 alle verplichte onderwerpen uit de Derde Rijbewijsrichtlijn zijn opgenomen. In Module 2 en 3 worden de verplichte onderwerpen uit de Richtlijn Vakbekwaamheid getoetst. Waar van toepassing is in de exameneisen nu ook het wetsartikel opgenomen.

Volgorde

In Module 1 wordt de basis gelegd voor Module 2 en 3. In Module 2 en 3 zit een verdieping van de lesstof voor de beroepschauffeur. Daarom is er ook voor gekozen dat Module 1 verplicht behaald moet zijn voordat Module 2 en 3 afgenomen kunnen worden. Kandidaten kunnen zelf de volgorde bepalen waarin ze Module 2 en 3 willen doen.

Inhoud

Ten opzichte van de oude structuur zijn de onderwerpen opnieuw ingedeeld. In onderstaande tabel is aangegeven waar de verschillende onderwerpen uit de oude structuur terug te vinden zijn in de nieuwe structuur.

Toelichting op nieuwe indeling

Module 1

In Module 1 worden de onderwerpen getoetst die relevant zijn voor alle bestuurders met een rijbewijs D1 of D, dus zowel voor privégebruik als voor beroepsuitoefening. De nadruk in deze module ligt op het onderdeel Verkeer. In dit deel worden geen vragen gesteld die specifiek over andere rijbewijscategorieën gaan, omdat dit niet relevant is voor de chauffeur. Wel kunnen overkoepelende zaken waar de chauffeur mee te maken krijgt getoetst worden. Ook onderwerpen als kennis van maatregelen na ongevallen, veiligheidseisen en alcohol- en medicijngebruik zijn relevant voor alle bestuurders en nu opgenomen in deze module.

Op basis van de Derde Rijbewijsrichtlijn worden in Module 1 ook onderwerpen Techniek, Vervoer van passagiers en lading en Administratie getoetst. Deze onderwerpen worden relatief ‘hoog over’ getoetst, waarbij aangesloten wordt bij de kennis die voor privégebruik nodig is of verplicht is vanuit wetgeving. Voor de beroepschauffeur volgt in de vakbekwaamheidsmodules de verdieping op deze onderwerpen.

Module 2

In Module 2 wordt de verdieping op de onderwerpen Techniek en Vervoer van passagiers en lading getoetst. Voor wat betreft Techniek wordt beter aangesloten op de beroepspraktijk, waarbij uiteraard wel wordt getoetst op basis van de geldende wetgeving. Er is gekeken naar wat een chauffeur met de huidige technische ontwikkelingen zelf nog mag en kan doen. De focus ligt daarom op het bekend zijn met de werking van verschillende systemen. Dit is vanwege onderhoud en storingen wel van belang om te weten, maar kan op een minder gedetailleerd niveau getoetst worden dan voorheen. Daarnaast ligt de nadruk op preventief onderhoud, (rijklaar) controles en de bestuurderondersteunende systemen. Ten opzicht van de theorie-examens voor de vrachtauto wordt meer aandacht besteed aan de werking en het gebruik van elektrische voertuigen. Dit vanwege de relevantie in met name het Openbaar Vervoer.

Het onderdeel Vervoer van passagiers en lading is uitgebreid ten opzichte van de oude examens. Er wordt meer aandacht besteed aan de sociale vaardigheden die een chauffeur nodig heeft voor een goede uitoefening van zijn beroep. De wettelijke verplichtingen met betrekking tot het vervoer van passagiers worden getoetst in Module 3, de manier waarop een chauffeur dit uitvoert wordt getoetst in Module 2.

Module 3

In Module 3 wordt de verdieping op Administratie getoetst. Dit onderwerp komt maar zeer beperkt terug in Module 1. De nadruk ligt hierbij op de rij- en rusttijden, de tachograaf en de verschillende relevante documenten.

Naast het deel Administratie worden in deze module ook de onderwerpen Gezondheid en Veiligheid, en Branche en Bedrijf getoetst.

Vervolg toelichtingsdocument

Dit toelichtingsdocument vervolgt hierna met een korte toelichting op de taxonomie van deze examens, gevolgd door een overzicht van de verschillende vraagsoorten die in deze examens gebruikt worden.

Daarna volgt de toelichting op een aantal toetstermen uit de verschillende modules.

CBR/CCV gebruikt voor deze theorie-examens de taxonomiecode van Romiszowski. Bij bijvoorbeeld de nascholing voor de code 95 wordt het KIT model gebruikt.

Zie voor de vergelijking van beide modellen onderstaande tabel.

De toetstermen van de examens voor het rijbewijs en de vakbekwaamheid D1 en D hebben voornamelijk een feitelijke of begripsmatige taxonomie. Een klein aantal onderwerpen kan op een reproductief niveau getoetst worden.

Naast de standaard meerkeuzevraag worden in deze examens ook andere vraagsoorten ingezet. Per onderwerp en vraag wordt beoordeeld met welke vraagsoort de specifieke kennis het best getoetst kan worden.

Hieronder ziet u een overzicht van de gebruikte vraagsoorten:

(Single) sleepvraag

Kandidaat sleept een vinkje of een getal naar een plaatje.
Voorbeelden:
- Voorrangsvragen zoals ‘wie mag er eerst’
- Voorrangsvragen zoals ‘wat is de juiste volgorde van voor laten gaan’
- Aanwijzen van onderdelen in een motorblok

Invulvraag

Kandidaat vult een getal of een woord in, in een zin.
Voorbeelden:
- Vragen waar gevraagd wordt naar een snelheid zoals 80 km
- Vragen waar gevraagd wordt naar een gewicht
- Vragen waar gevraagd wordt naar een periode zoals aantal uur irt de rijtijden
- Vragen over geldigheid van documenten
- Vragen over leeftijden
- Vragen over nascholing

Hotspot

Kandidaat kiest in 1 afbeelding of uit meerdere afbeeldingen door deze aan te klikken.
Voorbeelden:
- Betekenis van borden
- Aanwijzen van onderdelen in een motorblok
- Vragen over het invullen van de vrachtbrief

Ja/nee-vragen

Kandidaat kiest uit de antwoorden ‘Ja’ of ‘Nee’ (i.p.v. drie antwoordmogelijkheden).
Voorbeelden:
- Vragen over verplichting vrachtbrief
- Vragen over verplichting documenten
- Vragen over alcohol en medicijnen
- etc.

Multiple response

Kandidaat kiest uit een selectie 1 of meerdere antwoorden.
Voorbeelden:
- Vragen over controlerende instanties
- Vragen over documenten die een kandidaat bij zich moet hebben
- Vragen over tot stand komen cao
- Vragen over arbowetgeving

Matrixvraag

Kandidaat moet aangeven of de in een tabel gegeven twee variabelen in combinatie goed/fout zijn.
Voorbeeld:
- Vragen over welk type vering is afgebeeld

In toetsterm 1.8 is nu ook het Bordenboek opgenomen. In de examens kan worden getoetst op de landelijk standaard gebruikte onderborden. Voorbeelden hiervan zijn ‘einde vluchtstrook’ en onderborden met tijdsbepalingen.

In het examen RVM1-D(1), toetsterm 1.22, kunnen vragen worden gesteld over de risico’s als gevolg van weg-, zicht- en weersomstandigheden en hoe het gedrag hieraan aangepast moet worden (toetsterm 1.4 RV1). Een van de onderwerpen in de afbakening is ‘Tunnels’. Bij vragen over tunnels maakt het CBR gebruik van de informatie zoals aangegeven door Rijkswaterstaat. Hierbij kan ook gebruik worden gemaakt van de informatie uit de Factsheet Veilig rijden in autotunnels voorberoepschauffeurs.

In toetsterm 1.25 worden de maatregelen na ongevallen getoetst. Hiervoor wordt o.a. PAMAN gebruikt. In de exameneisen is dit onderdeel ten opzichte van de oude examens deels aangepast. De focus van de aanpassing ligt op het onderdeel Markeren. Het is van belang dat chauffeurs het onderdeel Markeren niet meer zien als de plaats van het ongeval markeren door het voertuig dwars op de weg te zetten. Als in de examens wordt gesproken over Markeren, wordt hier o.a. bedoeld het voeren van waarschuwingslichten en (indien noodzakelijk) het gebruik van de gevarendriehoek. Het is daarnaast vooral van belang dat de chauffeur afhankelijk van de situatie kan bepalen wie hij moet bellen (hulpdiensten of werkgever) en dan kan aangeven op welke locatie hij staat (door bijvoorbeeld het goed kunnen lezen van hectometerborden).

Met de nieuwe toetsterm 1.27 in het examen RVM1-D(1) wordt de globale, relevante topografische getoetst. Kandidaten worden niet getoetst op de exacte ligging van plaatsen, wegen, knooppunten etc. Wel wordt deze algemene topografische kennis als bekend verondersteld. Bij de vraag wordt (een deel van) de kaart van Nederland getoond. Met behulp van deze kaart kunnen kandidaten de vraag beantwoorden. Een voorbeeld hiervan is dat in een vraag gesteld kan worden dat een chauffeur onderweg is van Amsterdam naar Rotterdam. Hij hoort dan op de radio dat de A4 vanaf Rijswijk afgesloten is. Gevraagd kan worden welke alternatieve route hij dan het beste kan kiezen. In dit voorbeeld hoeft niet exact aangegeven te worden welke plaats waar ligt, maar een kandidaat moet wel globaal weten waar welke belangrijke wegen, plaatsen, knooppunten, verkeersbruggen en verkeerstunnels liggen. Met deze achtergrondkennis kan de kandidaat de beste alternatieve route bepalen.

Onderstaande kaart (of een deel hiervan) wordt gebruikt in de examenvragen:

Verwacht wordt dat kandidaat kennis heeft van het onderstaande:

• De opbouw van het Nederlandse wegennet (NBd bebording).
• De ligging van de volgende autosnelwegen: A1, A2, A4, A5, A6, A7, A9, A10, A12, A13, A15, A16, A20, A22, A27, A28, A44, A50, A58, A59 en A67.
• De volgende verkeersknooppunten:

In het examen RVM1-D(1), toetsterm 2.2, en het examen VM2-D, toetsterm 3.5, maakt het CBR gebruik van NEN ISO-norm 2575:2021 (Wegvoertuigen – Symbolen voor bedieningsorganen, meters en verklikkerlichten).

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

In het examen VM2-D wordt in toetsterm 4.1 het doel en het juiste gebruik van noodhulpsystemen, bestuurderondersteunende systemen en monitoringssystemen uitgelegd. Voor wat betreft de benaming van de verschillende systemen, wordt aangesloten bij het ADAS woordenboek van de ADAS Alliantie. Zie Symbolen dashboard in het toelichtingsdocument voor de relevante symbolen.

In toetsterm 5.2 stonden de krachten die op een voertuigwerken genoemd (massatraagheidskracht, centrifugaalkracht, gewichtskracht/zwaartekrach). Deze toetsterm is aangepast en vanaf nu zijn de bedoelde krachten opgenomen in dit document.

In toetsterm 2.3 staan de etiketten m.b.t. het tanken genoemd. Hiermee worden onderstaande etiketten bedoeld:

In de Module 3 wordt in toetsterm 3.1 een verdieping van Module 1 opgenomen. Hierin wordt de beroepschauffeur getoetst over Incidentmanagement. Bij vragen over Incidentmanagement maakt het CBR onder andere gebruik van de informatie van Rijkswaterstaat.

Vanaf de invoering van de nieuwe theorie-examens kunnen weer vragen gesteld worden over ritten naar Engeland.