Inleiding
Het theorie-examen wordt afgenomen door het CBR in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. De wettelijke grondslag van het theorie-examen ziet er hiërarchisch als volgt uit:
- EU-richtlijn 2000/56 (21.9.2000);
- Wegenverkeerswet 1994 artikel 111 lid 1b;
- Reglement rijbewijzen § 3 artikel 56 e.v. Eisen theorie-examen;
- Ministeriële regeling eisen theorie-examen categorie B.
Een kandidaat wordt toegelaten tot het theorie-examen voor de auto als:
- hij/zij tenminste 16 jaar is;
- door of namens hem/haar voldaan is aan de financiële verplichtingen voortvloeiend uit deelname aan het examen;
- hij/zij zich kan legitimeren met een identiteitsbewijs als genoemd in artikel 59
- van het Reglement rijbewijzen;
- hij/zij voldoet aan overige bepalingen als genoemd in artikel 59 van het Reglement rijbewijzen.
Het theorie-examen voor de auto toetst kennis van verkeersregels en verkeersinzicht. Deze kennis is noodzakelijk om op een veilige manier deel te nemen aan het verkeer in Nederland. Dit document beschrijft de inhoud van het theorie-examen en bevat diverse achtergronddocumenten.
1. Inhoud van het theorie-examen
Onderwerpen in het theorie-examen
De vragen in het theorie-examen voor de auto gaan over negen onderwerpen. De onderwerpen zijn opgesteld op basis van de wettelijke inrichtingseisen zoals beschreven in de Ministeriële regeling eisen theorie-examen voor de rijbewijscategorie B (zie hoofdstuk 3), die zijn afgeleid van de Derde Europese rijbewijsrichtlijn (zie hoofdstuk 2). In het volgende overzicht worden de onderwerpen weergegeven.
Bij ieder onderwerp is aangegeven bij welk onderdeel van de Ministeriële regeling en bij welke EU-richtlijn het onderwerp hoort. Daarnaast is bij elk onderwerp aangegeven op welk kennisniveau het onderwerp bevraagd wordt in het theorie-examen. De niveaus zijn:
- Kennis (K): de kandidaat benoemt of herkent een feit of regel, bijvoorbeeld: Wat betekent dit bord?
- Meer dan kennis (K+): de kandidaat neemt een juiste gedragsbeslissing in een (verkeers)situatie en toont aan dat hij begrijpt hoe de regel werkt, bijvoorbeeld: Wat is de juiste volgorde van voor laten gaan?
Let op: niveau K+ betekent dat het onderwerp zowel op niveau K als K+ bevraagd kan worden. De gedachte hierachter is dat voor het hogere niveau van bevragen (K+) ook het lagere niveau (K) beheerst moet worden.
-
Gevaarherkenning
-
Gebruik van de weg
-
Voorrang en voor laten gaan
-
Bijzondere wegen, weggedeelten, weggebruikers en manoeuvres
-
Veilig rijden met het voertuig en reageren in noodsituaties
-
Verkeerstekens en aanwijzingen
-
Verantwoorde verkeersdeelname en milieubewust rijden
-
Wetgeving
-
Voertuigkennis
Aantal vragen en zak-slaaggrens
Het theorie-examen bestaat uit 3 onderdelen:
- Gevaarherkenning. In dit onderdeel laat je zien dat je gevaar herkent en wat je dan moet doen. Je krijgt 25 vragen, hiervan moet je 13 of meer vragen goed beantwoorden.
- Kennis. In dit onderdeel laat je zien dat je feiten en regels kunt herkennen en benoemen. Je krijgt 12 vragen, hiervan moet je 10 of meer vragen goed beantwoorden.
- Inzicht. In dit onderdeel laat je zien dat je regels kunt toepassen en juiste beslissingen kunt nemen. Je krijgt 28 vragen, hiervan moet je 25 of meer vragen goed beantwoorden.
Bij de onderdelen kennis en inzicht krijg je in totaal ook 2 testvragen. Je ziet niet welke vragen testvragen zijn. Testvragen tellen niet mee voor het eindresultaat.
Aandachtspunten
Bij het beantwoorden van de theorie-examenvragen moet je ervan uitgaan dat:
- jij de bestuurder van de CBR-auto bent.
- andere weggebruikers zich aan de verkeersregels houden, zoals de toegestane maximum-snelheid.
- de wegomstandigheden en weersomstandigheden normaal zijn.
Behalve als de afbeelding of examenvraag duidelijk iets anders aangeeft.
2. Derde Europese rijbewijs richtlijn
De Europese Unie wil in alle lidstaten uniforme regels voor rijbewijzen. Het doel daarvan is dat bestuurders in alle lidstaten uiteindelijk hetzelfde weten en kunnen. Als overal dezelfde eisen worden gesteld vergroot dit de veiligheid op de weg. De uniforme regels zijn vastgesteld in de derde Europese rijbewijsrichtlijn. In dit hoofdstuk wordt de passage over het theorie-examen uit de Derde Europese rijbewijsrichtlijn weergegeven.
Inhoud van het theoretisch examen voor alle categorieën voertuigen:
2.1.1 Verkeersregels:
- in het bijzonder inzake verkeerstekens, wegmarkeringen, signalen, voorrangsregels en snelheidsbeperkingen;
2.1.2 Bestuurder:
- het belang van oplettendheid en van de houding ten opzichte van medeweggebruikers;
- waarneming, beoordeling en reactie, met name reactietijd, en gedragsveranderingen bij de bestuurder ten gevolge van alcohol, drugs en geneesmiddelen, gemoedsgesteldheid en vermoeidheid;
2.1.3 Weg:
- de belangrijkste richtlijnen voor het bewaren van afstand, remweg en wegligging van het voertuig in uiteenlopende weg- en weersomstandigheden;
- verkeersrisico's in verband met de wegomstandigheden, in het bijzonder veranderingen ten gevolge van de weerstoestand en het tijdstip van de dag of de nacht;
- kenmerken van de verschillende soorten wegen en daarop betrekking hebbende wettelijke voorschriften;
2.1.4 Medeweggebruikers:
- specifieke risico's in verband met de onervarenheid van medeweggebruikers en de deelneming aan het verkeer van de meest kwetsbare categorieën, zoals kinderen, voetgangers, fietsers en passagiers die in hun mobiliteit beperkt zijn;
- risico's in verband met de deelneming aan het verkeer en het besturen van diverse typen voertuigen en in verband met het verschillende gezichtsveld van de bestuurders van deze voertuigen;
2.1.5 Algemene voorschriften en diversen:
- voorschriften voor administratieve bescheiden in verband met het gebruik van het voertuig;
- algemene regels voor de door de bestuurder te volgen gedragslijn bij ongevallen (plaatsen van de gevarendriehoek, waarschuwen, enz.) en maatregelen die hij/zij in voorkomend geval kan nemen om hulp te verlenen aan verkeersslachtoffers;
- veiligheidseisen met betrekking tot het voertuig, de lading en de passagiers;
2.1.6 Voorzorgsmaatregelen bij het verlaten van het voertuig;
2.1.7 De mechanische onderdelen die voor de rijveiligheid van belang zijn: de kandidaten moeten in staat zijn de meest voorkomende defecten te ontdekken, in het bijzonder aan de stuurinrichting, wielophanging, remmen, banden, verlichting en richtingaanwijzers, reflectoren, achteruitkijkspiegels, voorruit en ruitenwissers, uitlaatsysteem, veiligheidsgordels en claxon;
2.1.8 Veiligheidsinrichtingen van de voertuigen, met name het gebruik van veiligheidsgordels, hoofdsteunen en veiligheidsvoorzieningen voor kinderen;
2.1.9 Regels voor het milieuvriendelijke gebruik van het voertuig (alleen claxonneren indien nodig, matig brandstofgebruik, beperking van uitlaatgassen, enz.).
3. Ministeriële regeling eisen theorie-examen voor de categorie B
In deze regeling zijn de eisen voor de theorie-examens voor rijbewijscategorieën
B opgenomen. Deze volgen op de derde Europese rijbewijsrichtlijn. De kandidaat
moet kennis en inzicht aan kunnen tonen over de onderstaande voorschriften. Deze voorschriften worden per rijbewijscategorie weergegeven.
-
Artikel 1
De aanvrager van het theorie-examen moet blijk geven kennis en inzicht te bezitten van de hierna genoemde voorschriften, alsmede kennis en inzicht van die voorschriften voor zover deze gelden voor andere verkeersdeelnemers:
a. van de Wegenverkeerswet 1994: de artikelen 1, eerste lid, 2, eerste tot en met derde lid, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 21, eerste lid, 36, eerste, derde, vijfde en zesde lid, 37, eerste en tweede lid, 40, eerste en vierde lid, 41, 57, 58, 60, eerste en vijfde lid, 72, 81, eerste lid, 107, eerste en tweede lid, 108, eerste lid, onderdelen a, b en c, 118, 123, 123b, 130, 131, 132, 160, 162, 163, 164, eerste tot en met derde lid, 174, eerste en tweede lid, 179 en 184;
b. van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990: de artikelen 1 tot en met 98 en de bij dat reglement behorende bijlagen 1 en 2, alsmede de gebruikelijke, door de wegbeheerder geplaatste, aanduidingen ter geleiding van het verkeer of ter informatie van de weggebruikers;
c. van het Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer: de artikelen 3, 4, 6, 8 en 9;
d. van het Reglement rijbewijzen: de artikelen 5, 7, 15, 25a en 104a;
e. van de Regeling voertuigen: de artikelen 1.1, 5.1.1, 5.1.2, 5.2.1, 5.2.6, 5.2.7, 5.2.11, eerste tot en met vijfde lid, 5.2.15, 5.2.27, 5.2.31, 5.2.39, eerste lid, 5.2.42 tot en met 5.2.46, 5.2.47, 5.2.48, 5.2.51, 5.2.53, 5.2.55, 5.2.57, 5.2.59, 5.2.62 tot en met 5.2.66, 5.2.71, 5.13.6, 5.13.27, 5.13.31, 5.13.41, 5.13.48, 5.13.50, 5.13.51, 5.13.53, 5.13.54, 5.13.55, 5.13.57, 5.13.59, 5.13.65, 5.13.66, 5.18.1 tot en met 5.18.18, 5.18.31 tot en met 5.18.34, 5.18.37, 5.18.38, 5.18.54, 5.18.55, 5.18.57 en 6.1, eerste lid;
f. van het Kentekenreglement: de artikelen 2, 5, 17, eerste lid, 20, eerste lid, 22 en 39, eerste tot en met derde lid;
g. van de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen: artikel 2, eerste lid.
-
Artikel 2
De aanvrager van het theorie-examen moet blijk geven kennis en inzicht te bezitten van de hierna genoemde factoren en risico’s die van belang zijn bij deelneming aan het verkeer:
a. het belang van oplettendheid en van de houding ten opzichte van medeweggebruikers;
b. de verandering in het waarnemingsvermogen, beoordelingsvermogen, reactievermogen en gedragsverandering bij een bestuurder ten gevolge van gemoedsgesteldheid, vermoeidheid, en van het gebruik van alcohol, drugs en geneesmiddelen;
c. de belangrijkste richtlijnen voor het bewaren van afstand, remweg en wegligging van het voertuig in uiteenlopende weg- en weersomstandigheden;
d. verkeersrisico’s in verband met de wegomstandigheden, in het bijzonder veranderingen ten gevolge van de weerstoestand en het tijdstip van de dag of de nacht;
e. de beperking van het gezichtsveld die voor de bestuurder en de medeweggebruiker door de kenmerken van het voertuig wordt veroorzaakt;
f. de kenmerken van de verschillende soorten wegen en de daarop betrekking hebbende voorschriften;
g. de specifieke risico’s in verband met de onervarenheid van medeweggebruikers en de deelneming aan het verkeer door de meest kwetsbare categorieën, zoals kinderen, voetgangers, fietsers, ruiters, bestuurders van brommobielen en voertuigen met beperkte snelheid en personen die in hun mobiliteit gehinderd zijn;
h. milieuaspecten met betrekking tot het gebruik van het voertuig;
i. het veilig rijden in tunnels.
-
Artikel 3
De aanvrager van het theorie-examen moet blijk geven kennis te bezitten van de hierna genoemde veiligheidsaspecten die van belang zijn bij deelneming aan het verkeer:
a. algemene regels voor de door een bestuurder te volgen gedragslijn bij ongevallen (plaatsen van gevarendriehoek, waarschuwingslichten) en maatregelen die hij kan nemen om hulp te verlenen aan verkeersslachtoffers;
b. de mechanische onderdelen die voor de rijveiligheid van belang zijn: in staat zijn de meest voorkomende defecten te ontdekken die zich met name kunnen voordoen aan stuurinrichting, claxon, ophanging, remming, banden, verlichting en richtingaanwijzers, reflectoren, achteruitkijkspiegels, ruitensproeiers en ruitenwissers, uitlaat en veiligheidsgordels;
c. veiligheidsinrichtingen van de voertuigen, in het bijzonder het gebruik van de veiligheidsgordels, hoofdsteunen en veiligheidsvoorzieningen voor kinderen;
d. veiligheidseisen met betrekking tot het voertuig, de lading en de passagiers.
4. Belangrijke woordenlijst Nederlands
Het theorie-examen bevat over het algemeen teksten die te begrijpen zijn voor kandidaten die ten minste beschikken over referentieniveau taal 2F. Binnen het theorie-examen komt een aantal termen voor waarvan de kandidaat de betekenis moet kennen. Hieronder staat de lijst met termen.
-
A
• achteruitrijden
• ademanalyse
• ademtest
• adviessnelheid
• afrit(nummer)
• antiblokkeersysteem (ABS)
• APK
• anticiperen
• aquaplaning
• autogordel
• autopech -
B
• bandenspanning
• bebouwde kom
• beginnend bestuurder
• berm
• blokmarkering
• brommobiel
• (goed afgestelde) buitenspiegel
• busstrook -
C
• claxonneren
• CO2 uitstoot
• cruise control -
D
• dagrijlicht
• dashboard
• dode hoek
• doorgaande rijbaan
• driepuntsgordel -
E
• (lichte) Educatieve maatregel alcohol en verkeer (LEMA/EMA)
• Educatieve maatregel gedrag en verkeer (EMG)
• erf -
F
• fietsdrager
• fietsstrook
• filevorming -
G
• gehandicaptenvoertuig
• geslotenverklaring
• gevarendriehoek -
H
• handheld bellen
• handsfree bellen
• hectometerbordje
• heupgordel -
I
• identiteit
• invoegstrook -
K
• kentekenbewijs
• kentekencard
• kentekenplaat -
L
• landbouwvoertuig -
M
• matrixbord
• militaire colonne
• motorfiets
• motorrijtuig
• motorvoertuig -
N
• navigatiesysteem -
O
• (verkeers)ongeval
• optische en geluidssignalen
• overstekende kinderen
• overweg -
P
• parkeergelegenheid
• parkeerschijf
• passagier
• pech-hulpdienst
• politie-controle -
R
• reactietijd
• reactievermogen
• reflector(en)
• remweg
• richtingaanwijzer
• rijbaanversmalling
• (ontzegging van de) rijbevoegdheid
• rijgedrag
• rijontzegging
• rijrichting
• rijvaardigheid
• rijverbod
• ruitensproeiervloeistof -
S
• slijtage
• slipgevaar
• snelheidscontrole
• speed-pedelec
• spitsstrook
• splitsing
• spoorvorming
• steenslag
• stopafstand
• symbool -
T
• tegenpartij
• toerental
• touringcar
• trottoir
• turborotonde -
U
• uitrijstrook
• uitvaartstoet
• uitwijkroute -
V
• veegwagen
• verdrijvingsvlak
• vergunninghouders
• verkeersdrempel
• verkeersongeval
• verkeersregelaar
• verkeersslachtoffer
• vluchthaven
• voetgangersoversteekplaats
• voorrangsvoertuig
• voorsorteerstrook -
W
• waarschuwingslichten
• weersomstandigheden
• wegligging
• wegversmalling
• wegwerkzaamheden
• winterbanden -
Z
• zijwind
• zomerbanden
• zone
5. Belangrijke woordenlijst Engels
Termen die niet vertaald worden in het Engelstalig theorie-examen en door een tolk
In het Engelstalig theorie-examen worden termen gebruikt die verankerd liggen in de Nederlandse wetgeving en daaruit vloeien een aantal regels voort die specifiek gelden voor deze termen. Om die reden vertalen wij deze termen dan ook niet en laten wij ze in het Nederlands zien en horen in het examen. Als je een theorie-examen met tolk hebt, worden deze termen niet vertaald door de tolk. Hieronder staat de lijst met termen:
- APK
- autoweg(en)
- brommobiel
- erf
- snorfiets
Vertaling specifieke termen naar het Engels
In het theorie-examen komen termen voor die niet één op één te vertalen zijn naar het Engels. Deze worden namelijk niet altijd in dezelfde context gebruikt. Het CBR heeft de termen als volgt vertaald:
- ‘rijverbod’ wordt: forbidden to drive
- ‘rijontzegging’ wordt: driving license suspended
Lijst met gebruikte termen in het theorie-examen
Binnen het theorie-examen Engels komt een aantal termen voor waarvan de kandidaat de betekenis moet kennen. Hieronder staat de lijst met termen.
-
A
• ability to drive
• ability to react
• acceleration lane
• accident
• agricultural vehicle
• alcohol
• ambulance
• aquaplaning -
B
• bicycle carrier
• blind person, holding a white stick with red rings on it
• blind spot
• braking distance
• breakdown
• breakdown service
• breath test
• broken line
• built-up area
• bus lane
• bus stop -
C
• carriageway
• closed lane
• coach
• crossing children
• cruise control
• cycle lane -
D
• daytime running lights
• deceleration lane
• (compulsory) direction of travel
• disabled person's vehicle
• dipped headlights
• drive away
• driving ability
• driving lesson -
E
• Educational Measure Alcohol and Traffic
• Educational Measure Behaviour and Traffic
• emergency vehicle
• engine oil -
F
• fire engine
• fog lights
• following distance
• fork
• full beam headlights
• funeral procession -
G
• get in lane
• give way -
H
• hard shoulder
• hatched road markings
• hazardous substances
• hectometre sign -
I
• indicator -
J
• junction -
L
• Light Educational Measure Alcohol and Traffic
• loose chippings
• lorry -
M
• main carriageway
• matrix sign
• maximum speed
• merge
• military convoy
• minimum speed
• moped
• motorcycle
• motor vehicle(s)
• motorway -
N
• new driver
• no entry sign
• number plate -
O
• occupants
• one-way street -
P
• parking disc
• parking lot
• parking prohibited
• parking space
• passenger
• pedestrian crossing
• place to park
• police car
• police checks
• police officer
• priority junction -
R
• rear fog lights
• recommended speed
• reflector
• reverse
• roadholding
• road narrowing
• road narrows
• road surface
• road sweeper
• roadworks
• RPM (revolutions per minute)
• rush hour lane -
S
• screen wash
• seat belt
• side lights
• side wind
• (traffic) sign
• solid line
• speed bump
• speed control
• straight on
• stopping distance
• stop sign
• summer tyres
• symbol -
T
• tractor
• traffic jam
• trailer
• tyre pressure
• tyre tread depth -
U
• use your horn -
V
• vehicle registration card
• vehicle registration certificate
• victim -
W
• warm up
• warning light
• warning triangle
• wear
• weather conditions
• windscreen wiper
• wing mirror
• winter tyres -
Z
• zone
6. Bronvermelding
- Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer
- Bordenboek 2017
- CROW Basiskenmerken wegontwerp 2012
- CROW Kennismodule wegontwerp Bubeko
- CROW Richtlijnen voor de bebakening en markering van wegen 2005
- Gedelegeerde Verordening nr. 3/2014, bijlage VIII
- Kentekenreglement
- Incident management: Lokatieaanduiding langs rijkswegen
- Incident management: Richtlijn eerste veiligheidsmaatregelen bij verkeersincidenten (juni 2016)
- Motorplatform: Samenspel in de file
- Onderzoeksraad voor veiligheid
- Oranje Kruis: Officiële handleiding tot het verlenen van hulp (27e druk)
- Programma ‘Het Nieuwe Rijden’
- Regelingen eisen theorie-examen rijbewijscategorieën B
- Regeling voertuigen
- Reglement rijbewijzen
- Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990
- Richtlijn 2006/126/EG van het Europees Parlement en de Raad: Bijlage II, I Minimumeisen voor rijexamens
- Rijkswaterstaat: Richtlijnen autosnelwegen
- Rijkswaterstaat: Wegbeheer spitsstroken
- Rijprocedure B 2023
- Rij veilig met medicijnen (initiatief van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik)
- Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV): Feiten & Cijfers
- Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV): Publicaties
- Trimbos instituut (www.alcoholinfo.nl)
- Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (WAM)
- Wegenverkeerswet 1994
Versie theord-429/112