Rijden onder invloed van drugs: dit zijn de gevolgen

Autorijden als je drugs gebruikt hebt: het is altijd een slecht idee, en vrijwel altijd strafbaar. Verschillende drugs hebben totaal verschillende effecten, maar de kans dat je een ongeluk veroorzaakt wordt er altijd groter van. Daarom zijn er strenge regels voor rijden onder invloed van drugs.

Hoe drugs je rijgedrag beïnvloeden, hangt af van welke drugs je gebruikt:

Verdovende middelen, zoals wiet of hasj, zijn een risico omdat je je slechter concentreert en langzamer reageert.
Stimulerende middelen, zoals XTC, cocaïne en speed, zorgen ervoor dat je jezelf overschat en meer risico neemt.
Bewustzijnsveranderende middelen, zoals XTC, paddo’s en 2C-B, zijn gevaarlijk omdat je dingen anders ziet dan ze zijn.
Lachgas veroorzaakt een korte maar sterke roes. Lachgas vervormt wat je ziet en hoort. En het geeft een gevoel van bijna-bewustzijnsverlies, duizelingen en evenwichtsstoornissen.
Gebruik je een combinatie van verschillende drugs? Dan is dat extra gevaarlijk. De kans op een ongeluk is dan 20 tot 200 keer zo groot als zonder drugs.

Zit je met drugs op achter het stuur? En zit je boven de wettelijke limiet? Dan kun je verschillende straffen krijgen. Als je al eerder betrapt bent op rijden onder invloed van drugs, dan worden de straffen hoger.

Een boete, tot maximaal € 21.750.
Je kunt je rijbewijs kwijtraken, voor korte of langere tijd. Soms moet je opnieuw rijexamen doen.
In de zwaarste gevallen kun je een jaar gevangenisstraf krijgen.

Daarnaast moet je vaak ook nog laten onderzoeken door een arts. Deze onderzoeken betaal je zelf en kosten meer dan € 1.200.

Hoe groot is de pakkans?

Per maand houdt de politie ongeveer 1.000 mensen aan die drugs hebben gebruikt. De politie controleert je als ze zien dat je onveilig rijdt, of afwijkend rijgedrag laat zien. Zij controleert ook alle bestuurders bij een ongeluk. En zij doet steekproeven.

Wat doet de politie, wat doet het OM en wat doet het CBR?

De politie controleert op de weg. Ze kunnen je vragen te stoppen als ze denken dat je drugs gebruikt hebt. Je moet dan meewerken aan een drugstest. Dat kan zijn:

Een speekseltest.
Een test van je zicht, spraak en motoriek.

Lijkt het erop dat je meer drugs hebt gebruikt dan wettelijk is toegestaan? Dan kan de politie een paar dingen doen:

Ze kunnen je meenemen naar het politiebureau. Of ze dat doen, hangt af van het resultaat van de test op straat. Op het bureau moet je meewerken aan een bloedtest. Ook kan de politie je rijbewijs innemen en mag je niet meer rijden.
Als je boven de wettelijke limiet zit, licht de politie het Openbaar Ministerie (OM) in. Het OM bekijkt welke straf je krijgt. Dat kan een boete zijn. Of je mag een tijdje niet rijden. Of allebei. In het ergste geval vraagt het OM een rechter om je een gevangenisstraf te geven.
Meestal stuurt de politie ook een bericht naar het CBR. Het CBR is ervoor om te beoordelen of je weer veilig de weg op kunt. Het CBR kan bijvoorbeeld besluiten dat je een onderzoek moet doen. Dit bestaat uit een psychiatrisch onderzoek, lichamelijk onderzoek en urine- of bloedonderzoek. Het doel van het onderzoek: kijken of je veilig kunt rijden. Dit onderzoek betaal je zelf en kost ruim € 1.200. Zolang het onderzoek bezig is, mag je niet rijden. Blijkt dat je niet veilig kunt rijden vanwege je drugsgebruik? Of werk je niet mee? Dan kan het CBR je rijbewijs ongeldig verklaren. Dit staat los van de boete of straf die je hebt gekregen van het OM.

Hoe hoog zijn de boetes voor rijden onder invloed van drugs?

De boete voor rijden onder invloed van drugs is maximaal € 21.750. Hoe hoog de boete is, hangt af van een aantal punten:

Hoeveel drugs je hebt gebruikt.
Of je ook nog alcohol hebt gebruikt, of andere drugs.
Of je al vaker gepakt bent onder invloed van drugs of alcohol.
Of je een ongeluk hebt veroorzaakt. Als iemand gewond is geraakt of is overleden krijg je een zwaardere straf.

Kosten als je een ongeluk veroorzaakt
Veroorzaak je een ongeluk terwijl je onder invloed bent van drugs? Dan wordt die schade niet altijd vergoed door je verzekeraar. Je moet de kosten dan dus zelf betalen, geheel of gedeeltelijk. Ook als je een drugstest weigert, kan je verzekering ervoor kiezen de schade niet te vergoeden. De kosten kunnen enorm oplopen.

Krijg ik een strafblad?

Ben je gepakt met te veel drugs op achter het stuur? En heb je van het OM of de rechter een boete of een straf gekregen? Dan komt dit altijd op je strafblad terecht. Dat kan betekenen dat je later geen Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) krijgt voor beroepen die met het verkeer te maken hebben, bijvoorbeeld taxichauffeur. Je leest er meer over op de website van de Rijksoverheid.

Hoe zit het met lachgas?

Lachgas wordt sinds kort veel gebruikt, vooral onder jongeren. Vooral de lachgasballonnen zijn populair. Het veroorzaakt een korte maar sterke roes. Het is dus niet verstandig om direct na het gebruik van lachgas te gaan rijden.

Er wordt steeds meer bekend over de effecten van lachgas op de langere termijn en bij overmatig kortdurend gebruik. Zo kunnen gebruikers door zenuwschade bijvoorbeeld een dwarslaesie krijgen, maar ook afwijkingen op andere plaatsen van het zenuwstelsel zijn mogelijk. Uit onderzoek komt naar voren dat dit ook al voor komt bij mensen die eenmalig een grote hoeveelheid lachgas hebben gebruikt. Daarnaast worden gebruikers opgenomen met psychiatrische klachten na het gebruik van lachgas. Denk hierbij aan wanen, verwardheid of angstklachten. Ook kan men bloedarmoede krijgen. Verder onderzoek naar de langdurige effecten van het gebruik van lachgas worden nog gedaan. Zo is het bijvoorbeeld nog niet duidelijk wat het effect van lachgas is op de hersenen (die nog in ontwikkeling zijn) van jongeren en adolescenten.

Wettelijk zijn er nog geen limieten voor het gebruik van lachgas tijdens het rijden. Maar er zijn wel risico’s. Een persoon is strafbaar als hij rijdt onder invloed van lachgas. Lachgas vervormt dat wat je ziet en hoort. Daarnaast geeft het een gevoel van bijna-bewustzijnsverlies, duizelingen en evenwichtsstoornissen. Na een uur is het lachgas uit het lichaam verdwenen. Wacht dus in ieder geval een uur met rijden.

Mag ik fietsen onder invloed van drugs?

Fietsen met drugs op mag niet. De politie kan je aanhouden en je kunt een boete krijgen. Dit geldt ook voor de scooter, bromfiets, Canta (of ander gehandicaptenvoertuig) of speedpedelec (een snelle elektrische fiets). Je loopt bij deze voertuigen nog een extra risico: als je naast je scooter- of bromfietsrijbewijs nog een ander rijbewijs hebt, kan het CBR besluiten dat je een onderzoek moet doen. In het uiterste geval kun je dat rijbewijs zelfs kwijtraken.

Drugs en verkeer: dit zegt de wet

Er zijn wettelijke limieten die bepalen hoeveel drugs je in je bloed mag hebben als je gaat rijden. Deze grenzen zijn zo laag; je hoeft niet heel veel te gebruiken om over deze grens te gaan. Het is dus beter om helemaal niet te gebruiken als je gaat rijden. Deze grenzen staan in het Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer op overheid.nl.

amfetamine, methamfetamine, cocaïne, MDMA, MDEA en MDA: 50 microgram per liter bloed;
cannabis: 3,0 microgram tetrahydrocannabinol (thc) per liter bloed;
heroïne en morfine: 20 microgram morfine per liter bloed;
GHB, gamma butyrolacton of 1,4-butaandiol: 10 milligram GHB per liter bloed.
Voor alle andere drugs geldt: als ze invloed hebben op je rijgedrag, mag je ze niet gebruiken als je gaat rijden.
Gebruik je een combinatie van verschillende drugs of drugs in combinatie met alcohol? Dan is dat extra gevaarlijk en gelden lagere limieten.

De regels over drugs in het verkeer gelden ook als je drugs gebruikt als medicijn. Lees er meer over op de pagina Rijden met medicinale drugs.

Meer informatie over de gevolgen van middelenmisbruik

Meer informatie over de gevolgen van middelenmisbruik vindt u op de website van het Trimbos-instituut of de Jellinek